چگونگی حمایت از طرح صنعتی

 

همانطور که قبلا گفتیم طرح های صنعتی می تواند تحت حمایت دو نظام خاص یا کپی رایت مورد حمایت قرار گیرند. در اکثر کشور ها برای این که طرحی مورد حمایت قانون طرح های صنعتی قرار گیرد باید آن را ثبت نمود.

 

طرح صنعتی - حمایت از طرح های صنعتی

 

تعدادی از کشور ها بر اساس قوانین ملی خود یک طرح صنعتی را به عنوان یک اثر هنری تلقی و تحت نظام کپی رایت مورد حمایت قرار می دهند. همچنین در برخی از کشورها حمایت از طرح های صنعتی تحت دو نظام خاص و کپی رایت همزمان صورت می گیرد و در سایر کشور ها این دو کاملا مجزا هستند به عبارت دیگر، زمانی که متقاضی یکی از این دو نوع حمایت را انتخاب نماید دیگر حق برخورداری از حمایت قانون دیگر را ندارد.

همچنین تحت شرایطی خاص، یک طرح صنعتی می تواند تحت حمایت از قانون رقابت غیر منصفانه را نیز قرار گیرد، البته شرایط برخورداری از حمایت و حقوق و جبران خسارت تضمین شده در این قانون کاملا متفاوت است.

بعضی ها به لحاظ ماهیت طرح صنعتی آن را متفاوت از کپی رایت دانسته اند و در تمایز این دو گفته اند که اولا: طرح های صنعتی زمانی حمایت می شوند که ثبت شوند و حمایت از کپی رایت مستلزم ثبت آن نمی باشد. ثانیا: مدت حمایت از طرح های صنعتی معمولا کوتاه و بین 5 تا 15 سال است ولی مدت حمایت از کپی رایت طولانی و بین 30 تا 50 سال است ثالثا: کار هنری عمدتا به خاطر علاقه شخصی هنرمند است ولی طرح صنعتی برای رفع نیاز جامعه و تولید انبوه طراحی می شود و جنبه تجاری دارد، رابعا: طرح صنعتی با ثبت حمایت کامل و جامع به دست می آورد و حتی کپی غیر عادی آن نقض محسوب می شود ولی در کپی رایت نقض تنها با تولید همان اثر اصلی متصور است و عمد در آن لازم می باشد.

همانطور که گفتیم موافتنامه تریپس اعضا را مکلف می کند که ضمانت کنند مقتضیات تضمینی حمایت برای طرح های روی مواد پارچه ای بویژه از نظر هرگونه هزینه، بررسی یا انتشار بنحوی نباشند که به طور غیر متعارفی به فرصت مطالبه و جستجو و کسب چنان حمایتی صدمه بزنند.

با توجه به تاکید فوق، عده ای معتقدند که اگر یک عضو، حمایت از طرح های صنعتی را از طریق حق تکثیر مقرر کند، مقتضیات راجع به هزینه بررسی یا انتشار به آسانی از میان می روند؛ زیرا کنوانسیون برن هیچ گونه تشریفاتی (و در نتیجه هزینه های ناشی از آن تشریفات) را مجاز نمی دارد، در حالی که سایر مقررات موافقت نامه تریپس راجع به طرح ها و گنجانیدن مقررات کنوانسیون پاریس راجع به طرح های صنعتی در یک موافقتنامه به وسیله ارجاع به آنها، غیرقابل اعمال می شوند به جای آن ها مقررات موافقتنامه راجع به حق تکثیر، جانشین مقررات کنوانسیون پاریس می شوند.