علامت تجاری
علامت تجاری نشانه ای است که کالا و خدمات یک موسسه یا تولید کننده را از کالا و خدمات هم صنفان و رقبا متمایز و جدا می سازد.
علامت تجاری علامتی است که کالای تولیدی یک موسسه یا تولید کننده را از کالاهای مشابه متمایز می سازند و علامت خدماتی نیز علامتی است که خدمات یک موسسه را از خدمات هم صنفان و رقبا تمیز می دهد.
در موافقت نامه تریپس در تعریف علامت تجاری آمده است: هرگونه علامت یا ترکیبی از علائم که بتواند که بتواند کالاها یا خدمات یک فعالیت را از کالاها و یا خدمات فعالیت های دیگر متمایز گرداند علامت تجاری به شمار خواهد آمد.
قانون ایران هیچ گونه تعریفی از علامت تجاری ارائه نداده است و تنها به احصاء مصادیق آن پرداخته است .
در طرح تقدیمی به مجلس شورای اسلامی از علامت عریف شده است.
به موجب ماده 21 این طرح، علامت یعنی هر نشان محسوسی که بتواند کالاها (علامت تجاری) یا خدمات (علائم خدماتی) اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.
با توجه به مراتب فوق روشن است که علائم خدماتی دارای همان کارکرد های علائم تجاری هستند. تنها تفاوت بین آن ها این است که به جای محصولات (یا کالاها)، علائم خدماتی نسبت به خدمات اعمال می شوند.
نکته قابل ذکر این که در طرح تقدیمی به مجلس شورای اسلامی در تعریف علامت به قابل رویت بودن آن اشاره شده است. به عبارت دیگر، به موجب این تعریف، علامت باید قابل رویت باشد تا ثبت شود. بنابراین علائم نامرئی از قبیل علائم صوتی، علائم بویایی، علائم چشائی و ... از شمول تعریف فوق خارج هستند.
با توجه به تعریف فوق روشن است که علامت تجاری و خدماتی باید دارای ویژگی هایی باشد. یکی از این ویژگی ها این است که علامت باید تمیز دهنده کالا و خدمات یک شرکت از کالا و خدمات شرکت دیگر باشد زیرا اگر علامت دارای این ویژگی نباشد نمی توان مشتری را در انتخاب کالای دلخواه کمک کند. به عبارت دیگر علامت باید قابلیت تشخیص کالاها و خدمات را داشته باشد.
همچنین ویژگی دیگر علامت باید این باشد که علامت انتخابی نباید عموم یا مراکز تجاری را به ویژه در مبدا جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات انها گمراه کند به عبارت دیگر علامت انتخابی نباید جنبه گمراه کننده داشته باشد.
خلاصه اینکه علامت تجاری بایستی دو شرط را دارا باشد : جنبه مثبت که قابلیت تشخیص کالاها است. و جنبه منفی این که گمراه کننده نباشد.
در قسمتی از ماده 15 موافقتنامه تریپس آمده است: در مواردی که علائم ذاتا نمی توانند کالاها ی خدمات مربوط را متمایز گردانند، اعضاء ممکن است قابلیت ثبت را به تشخیص تمایز از طریق موارد استعلام مربوط سازند.
در طرح پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی نیز این دو شرط به نحوی آمده است.
به موجب بند (2) ماده 22ف علامت در موارد زیر قابل ثبت نیست :
1- اگر نتوانند کالاها یا خدمات یک موسسه را از کالاها و خدمات موسسات دیگر متمایز سازد.
2- اگر احتمال داشته باشد که عموم یا مراکز تجاری را به ویژه در مورد مبدا جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن گمراه کند.
