ثبت اختراع بالش نجات و مصاحبه با مخترع جوان ایرانی
1. با سلام خانم سارا سرفرازی لطفا خودتان را معرفی نمایید و از سوابق تحقیقاتی و کاری تان بگویید؟
با سلام سارا سرفرازی جامی هستم فرزند نورالله سرفرازی جامی، محل زندگی من در استان خراسان رضوی شهرستان تربت جام است دانشجوی مهندسی متالوژی دانشگاه شریف هستم.
کار های پژوهشی را از دوران دبستان شروع کردم و در دوره های مختلف تحصیلی مقاله و داستان های کوتاهی نوشتم.و همچنین در مسابقات هنری نیز حائز رتبه برتر شدم.
از سال اول متوسطه در جشنواره جوان خوارزمی شرکت کردم و در دوره های سیزدهم وچهاردهم به مرحله استانی راه پیدا کردم ودر دوره پانزدهم به مرحله کشوری داوری راه پیدا کردم.
همچنین در «جشنواره اولین کتاب من» نیز برگزیده شدم.
2- آیا تاکنون اختراع دیگری هم داشته اید؟
بله
3. لطفا بفرمایید اختراع حاضر شما چیست و در چه زمینه ای کاربرد دارد؟
بالش نجات . و در زمینه پزشکی کاربرد دارد.
4. آیا فرد دیگری هم در اجرای این اختراع با شما همکاری داشته اند؟ لطفا معرفی نمایید.
در اجرای این طرح خانواده ام و به خصوص پدر و مادرم همراه همیشگی من بودند.همچنین آقای حسین حسینی و آقای محمد رضا شیری نیز در ساخت طرح راهنمایی کردند.
5. ایده این اختراع چگونه به ذهنتان رسید و چرا به فکر اجرای آن افتادید؟
وقتی متوجه افرادی که بر اثر سانحه دمای بدنشان به طور ناگهانی بالا می رفت .و همچنین افرادی که بر اثر تب زیاد در شب تشنج می کردند،شدم.به فکر ساخت وسیله ای برای هشدار قبل از این اتفاقات افتادم تا بتوانم قدمی در جهت سلامت بشری بردارم.
6. آیا در اجرای این اختراع با مشکلاتی هم مواجه شدهاید؟
مسلّما هر کاری مشکلات خاص خودش را دارد و من هم از این بی نصیب نماندم.
در شهرستان تربت جام متأسفانه وسایلی که برای ساخت طرحم نیاز داشتم در دسترس نبود و مجبور بودم برای کوچکترین قطعات نیز همراه پدر و مادرم به مشهد بروم و این برای خانواده ام و من با حجم درسی بالا خیلی وقت گیر و مشکل ساز بود.همچنین برای گرفتن تأییدیه از بیمارستان سجادیه شهرستان و بیمارستان دکتر شیخ چندین بار به این مکان ها رفتم.
7. برای ثبت اختراعتان از چه طریقی اقدام نمودهاید ؟
از طریق جهاد دانشگاهی ،دانشگاه فردوسی با موسسه پلکان آشنا شدم و از این طریق به ثبت طرحم اقدام کردم.
8. در مسیر ثبت اختراع چه موسسات و سازمانهایی از اختراع شما حمایت نمودند؟
در این مسیر تنها شواری شهر تربت جام کمی از هزینه های اولیه ثبت را عهده دار شدند.
9. هم اکنون اختراع شما در چه مرحلهای است؟
ثبت شده است.
10. برای تجاری سازی اختراعتان چه برنامهای دارید؟
برای تحاری سازی طریق موسسه پلکان اقدام کرده ام و مراحل تحقیقاتی خود را طی می کند.
11. در انتها، در صورت تمایل میتوانید از کسانی که شما را در این راه همراهی نمودند قدردانی نمایید.
تشکر صمیمی از خانواده ام و به خصوص پدر و مادر عزیزم دارم.همچنین از دبیر راهنما آقای حسین حسینی نیز ممنونم.
ثبت اختراع و ضرورت آن
برخلاف حق مولف، علائم تجاری و نشانه های جغرافیایی که ثبت آنها در غالب کشور ها از جمله ایران اختیاری است، ثبت اختراع با توجه به آثار مادی و معنوی که برای مالک آن دارد، امری حیاتی و ضرورت آن غیر قابل انکار است. به طور کلی ثبت اختراع برای مالک آن می تواند دارای فواید زیر باشد:
1- ثبت اختراع و اخذ ورقه مربوط، به مالک آن حق انحصاری می دهدتا به موجب آن بتواند دیگران را از استفاده تجاری اختراع مانع شود، یا آن را متوقف سازد، که این امر می تواند تاثیر بسزایی در جلوگیری و کاهش فعالیت جاعلین و تقلید کنندگان داشته باشد و رقابت سالمی را ایجاد نماید. به عنوان مثال،اگر شرکتی مالک یک اختراع ارزشمند باشد یا اجازه بهره برداری از آن را کسب کرده باشد، قادر خواهد بود که در مقابل ورود رقیبان به بازار های همان اختراع موانعی را به وجود آورد و این کار به شرکت مالک اختراع کمک خواهد کرد تا به عنصر فعال و برجسته در بازار های مربوط تبدیل گردد.
2- اگر مالک اختراع هزینه ای را بابت تحقیق و توسعه صرف کرده باشد، ثبت اختراع و حقوق انحصاری ناشی از آن، موجب جبران هزینه ها و برگشت بیشتر سرمایه گذاری خواهد شد.
3- با ثبت اختراع و اخذ ورقه مربوط به آن، مالک اختراع اعم از شخص حقیقی یا حقوقی می تواند حق استفاده و بهره برداری از آن را در قالب لیسانس به سایرین واگذار نماید و با دریافت حق الامتیاز درآمد بیشتری را کسب کند.
4- اگر مالک اختراع یک شرکت باشد با ثبت اختراع و اخذ ورقه آن میتواند از طریق لیسانس های دوجانبه از اختراعات و فناوری شرکت های دیگر به طور متقابل استفاده کند و در این صورت شرکت ها اجازه خواهند داشت، که از یک یا چند اختراع مربوط به یکدیگر تحت شرایط مقرره در قرار داد استفاده و بهره برداری نمایند و از این طریق دسترسی به نوآوری ها و فناوری جدید در قالب قرار دادهای واگذاری دو جانبه برای شرکت ها امکان پذیر خواهد بود.
5- دسترسی به بازار های جدید نیز با اخذ ورقه اختراع و واگذاری اجازه بهره برداری از اختراعات از سوی مالکین به سایرین امکان پذیر میگردد و زمینه حمایت از اختراع حتی در بازار های خارجی مربوط فراهم مینماید .
6- ثبت اختراع خطر نقض حق مربوط را کاهش می دهد، زیرا با کسب حمایت از اختراع مالک آن قادر خواهد بود از اینکه سایرین بتوانند همان اختراع را ثبت کنند جلوگیری نماید و همچنین احتمال نقص حقوق سایرین را هنگام بهره برداری تجاری از محصولات مربوط کاهش دهد.مضافا اینکه ثبت اخترع باعث می شود که دیگران نتوانند اختراع مشابه را به ثبت برسانند و از سوی دیگر با ثبت اختراع اصل این است که اختراع دارای ویژگی های مقرره در قانون است و به طور چشمگیری با داتش پیشین تفاوت دارد.
7- با ثبت و اخذ ورقه اختراع مالک آن میتواند با جمع آوری منابع مالی و سرمایه از طریق دریافت وام و سایر منابع، توانایی عرضه محصول اختراعی خود را به بازار پیدا کند، به ویژه اینکه اگر در زمینه بیولوژی اختراعات وجود داشته باشد، می تواند سرمایه گذاران زیادی را جذب کند.
8- همانطور که در بند های قبلی ب طور ضمنی تاکید شده است، ثبت اختراع و اخذ ورقه مربوز به آن،توانایی مالک اختراع را برای اقدام قانونی علیه تقلیدکنندگان و ناقصین حقوق انحصاری ناشی از ورقه اختراع افزایش می دهد.
9- ثبت و اخذ ورقه اختراع، جایگاه شرکت صاحب اختراع را از حیث مهارت و توانایی، افزایش میدهد و شرکای تجاری، سرمایه گذاران، سهامداران و مشتریان ممکن است اختراع های شرکت را به عنوان نشانه ای از سطح بالای مهارت و دانش، تخصص و ظرفیت و فناوری شرکت تلقی نمایند. همچنین برای جمع آوری منابع مالی و یافتن شرکای تجاری و ارتقای ارزش تجاری شرکت می تواند نقش مهمی داشته باشد و در این راستا است که برخی از شرکت ها، اختراعات خود را در آگهی تبلیغاتی درج میکنند تا بدین طریق جایگاه نوآورانه در نظر عموم به وجود آورند.
اختراع مشترک
بسیاری از ابداعات به وسیله ی چندین مبدع ایجاد می شود، در چنین مواردی، حق ابداع به صورت مشترک به مبدعان تعلق دارد در نتیجه آنها می توانند باهم برای ثبت اختراع اقدام کنند و متقاضیان مشترک محسوب می شوند.
در این حالت، سوالات متعددی پیش می آید؛ برای مثال، تا کجا یکی از متقاضیان می تواند بدون وابستگی به سایر متقاضیان عمل کند و تا چه اندازه یک متقاضی می تواند دیگر متقاضیان را با توجه به حقوق مشاعی خود محدود کند؟ یا آیا هر متقاضی می تواند سهم خود را از تقاضانامه ی مشترک به اشخاص ثالث بفروشد یا انتقال دهد؟ یا این که مراحل ثبت تقاضانامه ی اختراع مشترک، چگونه صورت می گیرد؟
همان گونه که جای دیگر در مورد نحوه ی برخورد با مباحث مالکیت مطرح شد، در اینجا نیز، پاسخ به سوالات مذکور تا حد زیادی وابسته به قوانین کشور های مربوط است. نوع مالکیت مشترک، ممکن است موجب ایجاد وضعیت های مختلفی شود. استفاده از مشاوران زبده، بیش ترین اهمیت را در بررسی نتایج هر وضعیت ویژه دارد. در قوانین بعضی کشورهای خاص، به ویژه آمریکا، متقاضیان یا مالکان اختراع مشترک ممکن است بتواند هر کدام، مستقل، مجوزهای بهره برداری را به اشخاص ثالث واگذار کنند؛ یعنی حتی در مواردی که اختلاف حل نشده ای بین متقاضیان وجود دارد، هردو برای تجاری سازی اختراع، آزاد هستند؛ اگرچه آنها، نمی توانند مجوز بهره برداری انحصاری را در دیگر سرزمین ها اعطا کنند.از سوی دیگر، در کشورهای دیگر، قانون گذار حقوق مدنی، تصریح دارد که، هیچ کدام از متقاضیان مشترک نمی توانند بدون کسب رضایت از دیگر شرکا، مجوز بهره برداری را به اشخاص ثالث واگذار کنند.
به آسانی میتوان عدم توافق و تعارض منافع احتمالی را در میان مبدعان مشترک، پیش بینی کرد و مالکیت مشترک همراه با تعارض آزادی عمل، مستلزم نظرات مشترکی برای حقوق و تعهدات هر مبدع است. اگر یکی از شرکا بخواهد اختراع او در حالت اسرار تجاری باقی بماند و با یکی از شرکا بخواهد تقاضانامه ی اختراع خود را پس بگیرد چه اتفاقی می افتد؟ اگر شرکا، به صورت مساوری در هزینه های اختراع سهیم نشوند یا وقتی که هر دو مخترع یا یکی از آنها در اختراعات مشترک، وظیفه ی انتقال مالکیت به کار فرمارا داشته باشند، چگونه باید مشکل را حل کرد؟ حقوق اختراع برای همه ی این مسائل، راه حل ارائه نمی کند و هر اختلافی باید پیشاپیش و قبل از مهلت تعیین شده به وسیله ی اختراع، حل شود.
با توجه به موارد مذکور به مبدعان توصیه می شود درباره اصولی که در ابداعات و یا مالکیت های مشترک بر پایه ی آن عمل خواهند کرد، توافق کنند و قراردادها و توافقات را قبل از تنظیم تقاضا نامه، رسمس کنند – حتی اگر باهم صمیمی باشند. حتی بهتر است که در همان آغاز ابداع، اقدامات لازم صورت گیرد.
تفاوت بین اختراع و اکتشاف
در کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی، موافقتنامه جنبه های تجاری و حقوق مالکیت معنوی (تریپس) و معاهده همکاری ثبت اختراع (pct) صرفا به اختراع پرداخته شده است و از اکتشافات مطلبی نیامده است. در بند 4 ماده 2 کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت معنوی از اکتشافات علمی به عنوان یکی از مقولات حقوق مالکیت معنوی حمایت به عمل آمده است. همچنین در بند (1) ماده (1) ماهده ژنو تصویب شده در سال 1978 میلادی اکتشاف به شناخت پدیده ها، قوانین و یا خصوصات عالم ماده که قبل از این شناخته نشده و قابل ارزیابی نبوده باشند تعریف شده است. به هر حال روشن است در صورتی که کشفیات در مواد طبیعی مانند موضوعات بیولوژیک از جمله DNA خصوصیات اختراع را در اثر تصنع بشر بدست آورد به عنوان اختراع قابل ثبت می باشد.
قانون گذار ایران در ماده 26 قانون ثبت علائم و اختراعات، اختراع و اکتضاف را قابل ثبت دانسته است و بکار بردن کلمه "اکتشاف" در قانون ایران این ذهنیت را تقویت کرده استکه کشف چیزهایی که در جهان طبیعت وجود دارد را می توان به عنوان اختراع ثبت کرد. این برداشت صحیح به نظر نمی رسد زیرا اگر اکتشاف را به معنای پدید آوردن شی جدید بدانیم می توان آن را مترادف با کلمه اختراع تلقی و قابل ثبت دانست ولی اگر اکتشاف را به معنای کشف چیزهایی بدانیم که در جهان طبیعت وجود دارد بدیهی است که این یک عمل اختراعی به حساب نمی آید. زیرا در یک عمل اختراعی به حساب نمی آید. زیرا در یک عمل اختراعی از فعالیت فکری شخص مخترع در پدید آوردن یک اثر فنی جدید بهره برداری شده است و این اثر با شناختن یک عنصر موجود در طبیعت مانند عنصر اورانیوم تفاوت دارد.
با توجه به مراتب فوق روشن است که منظور قانون گذار از به کاربردن کلمه «اکتشاف» بیان فعالتی اختراعی بوده به ویژه که فقط دو مورد در قانون ثبت علائم و اختراعات کلمه «اکتشاف» به کار رفته و در سایر موارد از واژه اختراع، مخترع و یا ورقه اختراع استفاده شده است.
لازم به ذکر است که در طرح پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی، کشفیات به صراحت از حیطه حمایت از اختراع خارج شده اند.
با توجه به تعریفی که از اختراع بعمل آده است اختراع ممکن است مربوط به یک فرآورده (محصول، کالا)یا یک فرآیند باشد.
در ماده 27 قانون ثبت علائم و اختراعات نیز این تفکیک به نحو روشنی مشخص شده است. در این ماده آمده است: حقوق ناشی از ورقه اختراع شامل موارد زیر نمی شود:
1- اعمال مربوط به کالاها و سائلی که توسط مالک اختراع یا با توافق او در بازار ایران عرضه شده اند.
2- استفاده از وسائل در هواپیماها، وسائط نقلیه زمینی یا کشتی های سایر کشورها که به طور موقت یا تصادفا وارد حریم هوائی، مرزهای زمینی یا آب های ایران شده اند.
گام اول برای ثبت اختراع چیست ؟
بطور کلی گام اول انجام جستجو در سوابق افشاء قبلی است. بیش از چهل میلیون اختراع در جهان ثبت شده است و میلیون ها نشریات چاپ شده وجود دارند که برای تقاضانامه ثبت اختراع شما می توانند سابقه افشاء قبلی بالقوه محسوب شوند، بنابراین این خطر جدی وجود دارد که برخی مراجع یا ترکیبی از مراجع باعث شوند اختراع شما غیر جدید یا بدیهی تلقی و در نتیجه غیر قابل ثبت تشخیص داده شود.
در صورتی که جستجو در سوابق افشاء قبلی برای تعیین قابل ثبت بودن اختراع شما نشان دهد سوابق افشاء قبلی وجود دارند که احتمالاَََََََََََ مانع ثبت اختراع شما خواهد شد این نوع جستجو می تواند باعث شود از اتلاف پول برای تسلیم تقاضانامه ثبت اختراع جلوگیری شود. این نوع جستجو باید تمام نشریات اختراع شامل مجلات علمی و فنی، کتابها، متون کنفرانسها، دفاعیهها (پایان نامه ها)، وب سایتها، بروشور شرکتها، نشریات تجاری ومقالات روزنامهها رادربرگیرد.
اطلاعات اختراع منبع منحصر بفردِ اطلاعاتِ فنیِ طبقه بندی شده است، که ممکن است برای شرکتها در برنامه ریزی راهبرد کسب و کارشان ارزش زیادی داشته باشد. اکثر اختراعات چشمگیر برای اولین بار تنها زمانی برای عموم افشاء میشود که اختراع یا تقاضا نامه اختراع منتشر شود. بنابراین، اختراعات و تقاضانامه های اختراع منتشر شده راههای یادگیری تحقیقات و نوآوری های جاری را اغلب بسیار پیشتر از اینکه محصول نوآوردر بازار دیده شود ارائه میدهند. جستجوی اختراع باید جزء ضروری دروندادهای فعالیت های تحقیقات و توسعه شرکت ها باشد.
منبع : موسسه درایی های فکری و فناوری پلکان
اختراع و حقوق مالکیت معنوی
حقوق مالکیت معنوی در معنای وسیع کلمه عبارتست از حقوق ناشی از آفرینش ها و خلاقیت های فکری در زمینه های علمی و صنعتی ادبی و هنری به طور سنتی حقوق مالکیت معنوی به دو شاخه اصلی حقوق مالکیت صنعتی و و حق مولف یا حق کپی برداری تقسیم میشود.
غرض از مالکیت صنعتی همانطور که در کنوانسیون پاریس برای حمایت مالکیت صنعتی آمد است ، مفهوم عام آن است و این مفهوم نه تنها در صنعت و بازرگانی به معنی اخص اطلاق می شود، بلکه بر رشته های صنایع کشاورزی و استخراجی و کلیه محصولات مصنوعی یا طبیعی از قبیل انواع برگ توتون، میوه،دام،گل و مواد معدنیو آب های معدنی و آرد و دانه نیز شمول دارد.
با توجه به توضیحات فوق، مالکیت صنعتی مجموعه حقوقی را مشخص می کندکه هدف آن این است یک شخص یا یک گروه اعم از حقیقی یا حقوقی بتواند با اطمینان خاطر از نعرض دیگران به امر تجارت یا صنعت اشتغال داشته و از هرگونه تجاوز از ناحیه اشخاص ثالث مصون و محفوظ باشد. به عبارت دیگر، حقوق مالکیت صنعتی، حقوقی است که هدف از آن، حمایت از فکر و ابتکار یک شخص در برابر اشخاص ثالث و دادن انحصار بهره برداری از نتیجه فکر و ابتکار به صاحب یا مالک آن در اکثر موارد برای مدت معین است.
به عبارت دیگر، حقوق مالکیت صنعتی، از آفرینش و خلاقیت های فکری انسان در حوزه صنعتی به معنای اعم کلمه حمایت می کند. حق مولف یا کپی رایت برای مولفان و سایر آفرینندگان آثار ادبی و هنری حقوق خاصی را قائل میشود تا آنان بتوانند در مدت زمان اجازه بهره برداری از آثار خود را به دیپران بدهند یا بهره برداری از آن را ممنوع سازند. کپی رایت در معنای وسیع کلمه شامل حقوق جانبی نیز می گردد. به طور خلاصه حق مولف یا حقوق مالکیت ادبی و هنری از آفرینش ها و خلاقیت های فکری انسان در حوزه ادبی و هنری حمایت میکند.
در رابطه با حقوق جانبی ذکر این نکته لازم است که علاوه بر حمایت از آثار ادبی و هنری که ثمرات آفرینش فکری می باشند، بسیاری از قوانین ملی از گروه های خاصی که فعالیت آنها در زمینه فرهنگ،ایجاد سرگرمی و رسانه های گروهی نقش بسزایی دارد، تحت عنوان حقوق مرتبط یا حقوق مجاوز با کپی رایت حمایت عمل می آورند و معاهدات متعددی در زمینه حمایت بین المللی حقوق به تصویب رسیده است.
ماده 2 کنوانسیون پاریس برای حمایت مالکیت صنعتی، مالکیت صنعتی را شامل اختراعات،طرح های صنعتی،علائم تجاری،علائم خدماتی،نامهای تجاری،طرح ها،نشانه های منبع،اسامی مبداء و حمایت در برابر رقابت های نامشروع دانسته است.
با توجه به مجموع مراتب فوق الاشعار روشن است که اختراع از جمله مصادیق حقوق مالکیت صنعتی است، زیرا در کنوانسیون پاریس که در مقام احصای مصادیق مالکیت صنعتی است، اختراعات به عنوان زیر مجموعه های حقوق مالکیت صنعتی آمده است.
اختراع و معنی آن
در قوانین اکثر کشور ها اختراع تعریف نشده است.
از دیدگاه برخی اختراع یک ایده نوین است که راه حل عملی را برای یک مشکل مشخص در زمینه تکنولوژی ارائه می دهد.بعضی از مولفین اختراع را راه حل در رابطه با یک مشکل مشخص در زمینه تکنولوژی دانسته اند.
به طور کلی می توان گفت اختراع در معنای اختصاصی به معنی طراحی و ایجاد یک ابزار یا دستگاه با کارکرد جدید می باشد . این معنا تقریباً" با واژه های خلق فناوری و نوآوری فناورانه(سخت افزاری) مترادف است .در معنای عام به معنی کلی هر گونه نوآوری است و با واژه ی نوآوری مترادف است . بیشترین و متداول ترین کاربرد واژه ی اختراع به معنای اول می باشد به طور کلی اختراع نوعی از خلاقیت و نوآوری است .
در قانون ژاپن در تعریف اختراع آمده است : ابتکار پیشرفته در زمینه های فنی که در آن از قانون طبیعت استفاده شده باشد.
در موافقتنامه تریپس از اختراع تعریفی به عمل نیامده است.
در قانون ثبت علائم و اختراعات ایران مصوب 1310 ، از اختراع تعریفی نشده است.
در ماده 26 این قانون آمده است : هر نوع اکتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلف صنعتی یا کشاورزی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و در مدت تعیین شده در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید.مشروط بر این که اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد.
در طرح ثبت اختراعات تقدیمی به مجلس شورای اسلامی ، در تعریف اختراع آمده است: اختراع به معنای فکر یک مخترع است که در زمینه فناوری راه حل عملی برای یک مسئله خاص ارائه می کند.
البته بین اختراع و ورقه اختراع باید تفاوت گذاشت ورقه اختراع سندی است که برای حمایت از اختراع صادر می شود.
اختراع جدید
اختراع زمانی جدید تلقی میشود که در فن یا صنعتی قبلی پیش بینی نشده باشد.
فن یا صنعت قبلی عبارت است از هرچیزی که در جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر طریق دیگر قبل از تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم ناشی از اظهار نامه متقاضی ثبت اختراع برای عموم افشاء شده باشد.
شرط فوق در ماده 2 طرح تقدیمی سازمان ثبت به مجلس شورای اسلامی مورد توجه و تاکید قرار گرفته است.
با توجه به بند (3) ماده فوق الشعار ، هرگاه افشاء اختراع ظرف مدت دوازده ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشدو این کار به دلیل و یا درنتیجه اعمالی باشد که توسط مقتضی یا ذی حق قبلی او انجام شده باشد ، افشاء اختراع برای عموم به مفهوم جزء 2 این بند محسوب نمی شود.